ষট পূজা: ভক্তি আৰু কৃতজ্ঞতাৰ উদযাপন ।
পাতনি
ষট পূজা, যাক ষট পূজা বুলিও কোৱা হয়, সূৰ্য্য দেৱ (সূৰ্য্য দেৱতা) আৰু ছঠি মাইয়াৰ প্ৰতি উৎসৰ্গিত এক প্ৰাচীন হিন্দু উৎসৱ। প্ৰধানকৈ ভাৰতৰ বিহাৰ, ঝাৰখণ্ড, আৰু উত্তৰ প্ৰদেশ ৰাজ্যৰ লগতে নেপালতো উদযাপিত এই উৎসৱে পৃথিৱীত জীৱন বজাই ৰখাৰ বাবে কৃতজ্ঞতা প্ৰকাশ কৰে আৰু স্বাস্থ্য, সমৃদ্ধি, আৰু মংগলৰ বাবে আশীৰ্বাদ বিচাৰে।
ঐতিহাসিক তাৎপৰ্য্য
ষট পূজাৰ শিপা প্ৰাচীন হিন্দু শাস্ত্ৰ আৰু পৰম্পৰাৰ পৰাই আৰম্ভ হয়। বিশ্বাস কৰা হয় যে প্ৰথমে দ্ৰৌপদী আৰু পাণ্ডৱসকলে তেওঁলোকৰ প্ৰত্যাহ্বানৰ সমাধান বিচাৰি মহাভাৰতত এই উৎসৱ পৰিৱেশন কৰিছিল। কিছুমান কিংবদন্তিই ইয়াক সূৰ্য্য আৰু কুন্তীৰ পুত্ৰ কৰ্ণৰ সৈতেও জড়িত কৰে, যিজন সূৰ্য্য দেৱতাৰ প্ৰখৰ ভক্ত আছিল।
গুৰুত্ব আৰু প্ৰতীকবাদ
সূৰ্য্য ঈশ্বৰক শক্তি আৰু জীৱন আৰু স্বাস্থ্যৰ লালন-পালন কৰি শক্তি আৰু জীৱন শক্তিৰ উৎস হিচাপে শ্ৰদ্ধা কৰা হয়। উষা দেৱীৰ (দিনৰ প্ৰথম পোহৰ) প্ৰকাশ বুলি গণ্য কৰা ছঠি মাইয়াই আশা আৰু নতুন আৰম্ভণিৰ প্ৰতিনিধিত্ব কৰে। অনুষ্ঠান সম্পাদন কৰি ভক্তসকলে এই ঐশ্বৰিক শক্তিসমূহৰ প্ৰতি কৃতজ্ঞতা প্ৰকাশ কৰাৰ লক্ষ্য লয়।
ষট পূজাৰ চাৰিদিনীয়া অনুষ্ঠান
চাৰিদিনীয়া এই উৎসৱত প্ৰত্যেকটোতে অনন্য আৰু অৰ্থপূৰ্ণ আচাৰ-অনুষ্ঠানৰ দ্বাৰা চিহ্নিত কৰা হয়:
প্ৰথম দিন:
নহাই খায় প্ৰথম দিনটোত নিজকে আৰু চৌপাশৰ পৰিশোধন কৰা হয়। ভক্তসকলে নদী বা অন্যান্য জলভাগত পবিত্ৰ ডুব লৈ পৰম্পৰাগত খাদ্য প্ৰস্তুত কৰে য’ত সাধাৰণতে চাউল, দালি, আৰু কুমলীয়া তৰকাৰী অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হয়, যিয়ে সৰলতা আৰু বিশুদ্ধতাৰ প্ৰতীক।
দ্বিতীয় দিন:
খৰনা ভক্তসকলে পানী নোহোৱাকৈ দিনটোৰ উপবাস পালন কৰি সন্ধিয়া খীৰ (ভাত আৰু গাখীৰেৰে তৈয়াৰী মিঠা ব্যঞ্জন), চাপতি, আৰু ফল-মূলৰ অৰ্পণ কৰাৰ পিছত ভংগ কৰে। এই প্ৰসাদ পৰিয়াল আৰু বন্ধু-বান্ধৱীৰ সৈতে প্ৰসাদ হিচাপে ভাগ কৰা হয়।
তৃতীয় দিন:
সন্ধ্যা অৰ্ঘ্য (সন্ধ্যা প্ৰসাদ) এই দিনটো আটাইতকৈ উল্লেখযোগ্য দিন, য’ত ভক্তসকলে অৰ্ঘ্য নামৰ প্ৰসাদ প্ৰস্তুত কৰি নদীৰ পাৰ বা জলভাগলৈ গৈ এইবোৰ অস্ত যোৱা সূৰ্য্যক অৰ্পণ কৰে। ভক্তসকলে কঁকাললৈকে পানীত থিয় হৈ ভক্তিমূলক গীত আৰু প্ৰাৰ্থনাৰে ভৰি পৰিছে পৰিৱেশ।
চতুৰ্থ দিন:
উষা অৰ্ঘ্য (ৰাতিপুৱা নৈবেদ্য) অন্তিম দিনটোৰ আৰম্ভণিতে সূৰ্য্য উদয়ৰ আগতে নদীৰ পাৰত ভক্তসকলে সমবেত হৈ উদীয়মান সূৰ্য্যক প্ৰাৰ্থনা কৰি পূজাৰ চক্ৰ সম্পূৰ্ণ কৰে। এই অনুষ্ঠানৰ পিছত ৰোজা ভংগ কৰি আনন্দ আৰু সাম্প্ৰদায়িকভাৱে প্ৰসাদ ভাগ কৰি পূজাৰ অন্ত পৰে।
পৰম্পৰাগত প্ৰসাদ আৰু প্ৰসাদ
পূজাৰ বাবে প্ৰস্তুত কৰা প্ৰসাদ তাৎপৰ্যপূৰ্ণ আৰু প্ৰতীকী। ইয়াৰ ভিতৰত প্ৰায়ে থেকুৱা (ঘেঁহুৰ আটা, গুড়, আৰু তামোলৰ পৰা তৈয়াৰী মিঠাই), কল আৰু চুপাৰিৰ দৰে বতৰৰ ফল, আৰু বিশুদ্ধতা আৰু প্ৰকৃতিৰ প্ৰাচুৰ্য্যৰ ইংগিত দিয়া অন্যান্য বস্তু আদি অন্তৰ্ভুক্ত।
ভক্তিমূলক আত্মা
ষট পূজাৰ পৰিৱেশ নিশ্চিন্ত আৰু ভক্তিৰে ভৰপূৰ। সূৰ্য্য দেৱ আৰু ছঠি মাইয়াৰ প্ৰতি উৎসৰ্গিত গীতবোৰে বতাহত অনুৰণন ঘটাই আধ্যাত্মিক উত্তেজনা বৃদ্ধি কৰে। পৰিয়ালবোৰে পৰম্পৰাগত সাজ-পোছাক পৰিধান কৰি প্ৰজন্মৰ পিছত প্ৰজন্ম ধৰি চলি অহা ৰীতি-নীতিবোৰ ৰক্ষা কৰিবলৈ একত্ৰিত হয়।
পৰিৱেশ-বন্ধুত্বপূৰ্ণ দিশ
ষট পূজাত প্ৰকৃতিৰ সৈতে সমন্বয়ৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰা হয়। ভক্তসকলে অনুষ্ঠানৰ বাবে জৈৱ-বিঘ্নিত সামগ্ৰী, যেনে বাঁহৰ ঝুৰি আৰু মাটিৰ লেম্প ব্যৱহাৰ কৰি পৰিৱেশ সচেতন উদযাপনৰ প্ৰসাৰ ঘটায়। এই প্ৰথাই পৰিৱেশক সন্মান আৰু সংৰক্ষণৰ গুৰুত্বৰ ওপৰত আলোকপাত কৰে।
উপসংহাৰ
ষট পূজা এটা উৎসৱতকৈও বেছি; ই নম্ৰতা, বিশ্বাস আৰু কৃতজ্ঞতাৰ প্ৰকাশ। ই সম্প্ৰদায়সমূহক একত্ৰিত কৰে, সমাজৰ বিভাজনক দূৰ কৰে আৰু সামূহিক আধ্যাত্মিক সমৰ্পণৰ ভাৱনাক লালন-পালন কৰে। এই যুগ পুৰণি পৰম্পৰাই ইয়াৰ অনুগামীসকলৰ অটল ভক্তিৰ এক শক্তিশালী প্ৰমাণ হৈয়েই আছে।
